همه ما به‌عنوان والدین می‌دانیم که رسانه‌ها تأثیر به‌سزایی بر کودکانمان دارند و ما دلمان می‌خواهد که از کودکمان در برابر اثرات منفی انیمیشن محافظت کنیم.
یادگیری مشاهده‌ای و تأثیر انیمیشن‌ها در رفتارهای کودکان آموزش و فراگیری رفتارهای جدید در آن‌ها، بیشتر از آنکه از طریق آموزش مستقیم کلامی شکل بگیرد، از طریق مشاهده رفتارهای دیگران و الگوبرداری از آن‌ها صورت می‌پذیرد، بنابراین والدین اگر ساعت‌ها هم در مورد رفتارهای مناسب با کودکان صحبت کنند، یادگیری زمانی خواهد بود که کودکان، رفتارهای مناسب و مهارت‌های لازم مانند همدلی، جرات‌ورزی، ارتباط مؤثر و… را مشاهده کنند و با تقلید و الگوسازی از روی آنچه مشاهده می‌کنند، بیاموزند. به همین خاطر است که باید به تأثیر انیمیشن‌ها بر روی کودک توجه زیادی شود.
نظریه یادگیری مشاهده‌ای که به یادگیری از راه مشاهده، تقلید و الگوبرداری اشاره می‌کند، برای اولین بار توسط «آلبرت بندورا» روان‌شناس ارائه‌شد و یکی از موثرترین و فراگیرترین روش‌های یادگیری رفتاری است که حتی از طریق رسانه‌هایی مانند تلویزیون، سینما و تئاتر، تأثیر خود را می‌گذارد و اهمیت رسانه‌هایی مانند تلویزیون، تئاتر و سینما و انتخاب محتوای قصه‌هایی که از راه‌های مختلف برای کودکان مورد نمایش قرار می‌گیرد را نشان می‌دهد.
در نگاهی کلی به قصه‌هایی که ماندگار شده‌اند، می‌توان به‌وضوح دریافت قابلیت تقلید و الگوبرداری از شخصیت‌های اصلی داستان یکی از رکن‌های اساسی ماندگاری این داستان‌ها هستند. ما در این مقاله راه‌حل‌هایی برای والدین بیان می‌کنیم تا بتوانند دربرابر اثرات منفی انیمیشن‌ها از کودکانشان محافظت کنند. البته این‌ها صرفاً برای آگاهی و پیشنهاد است.
به‌طورکلی دو شیوه برخورد برای کنترل کودکان در مورد تماشای کارتون یا انیمیشن و حفاظت از آن‌ها دربرابر اثرات منفی انیمیشن‌ها وجود دارد. یک شیوه برخورد تند و همراه با تحکم هست. یک شیوه هم توضیح دادن.
شاید اگر برخوردتان تند باشد، راحت‌تر به نتیجه برسید. اما حقیقت این است که نتیجه‌ای که می‌گیرید چیزی نیست که تصور می‌کنید شما دارید تلاش می‌کنید که انیمیشن روی فرزندتان تأثیر منفی نگذارد، اما رفتار خودتان روی کودکتان تأثیر منفی دارد. علاوه براین وقتی برای جلوگیری از تماشای یک انیمیشن با فرزندتان با تندی و تحکم برخورد می‌کنید، تمایلش برای تماشای انیمیشن بیشتر می‌شود اما شیوه‌ی دوم یعنی توضیح دادن، تأثیر مثبت و البته طولانی‌تری روی کودکان دارد. شاید توضیح دادن، انرژی و زمان بیشتری نیاز داشته باشد، اما ازآنجایی‌که یک شیوه تربیتی مثبت است باعث می‌شود دفعات بعدی نیاز به برخورد نباشد. در ادامه ۳ شیوه تربیتی مثبت برای کنترل تماشای انیمیشن را توضیح می‌دهیم.
کنترل ۱۰۰ درصد ممکن نیست
قبل از هر کاری باید بدانید که کنترل ۱۰۰ درصد ممکن نیست. به‌هرحال فرزندتان در معرض رفتارهای نامناسب یا خشن قرار می‌گیرد. چه از طریق انیمیشن چه برنامه‌های دیگر تلویزیون و حتی در جامعه. پس حساسیت بیش‌ازحد در این مورد نشان ندهید. تنها کاری که باید انجام بدهید این است که مواردی را که می‌توانیم کنترل کنیم، با خونسردی و عاقلانه مدیریت کنیم و به‌جای اینکه خودمان از کودکانمان دربرابر اثرات منفی انیمیشن‌ها محافظت کنیم، سعی کنیم آگاهی لازم را به آن‌ها بدهیم.
همراهی با فرزند
سعی کنید همراه فرزندانتان انیمیشن تماشا کنید تا راحت‌تر کنترلشان کنید.
سعی کنید همراه با فرزندانتان انیمیشن تماشا کنید. وقتی همراه کودکتان مشغول تماشای تلویزیون یا کارتون بشوید، می‌توانید با رفتارهای خودتان از تأثیر منفی انیمیشن کم کنید. مثلاً اگر قهرمان کارتون شروع کرد به سیگار کشیدن، می‌توانید با نشان دادن احساسات منفی روی ذهن فرزندتان اثر بگذارید.
البته این احساسات یا حرفی که می‌زنید بهتر است مستقیم به فرزندتان نباشد. بلکه باید در واکنش به عمل قهرمان انیمیشن باشد. مطمئن باشید که این کار به‌صورت غیرمستقیم روی ذهن کودک اثر می‌گذارد. علاوه‌براین وقتی همراه فرزندتان انیمیشن تماشا می‌کنید، راحت‌تر می‌توانید مدت زمان تماشای انیمیشن را کنترل کنید.
برنامه‌ریزی کنید
اگر میدانید فرزندتان از یک شخصیت کارتونی می‌ترسد، طوری برنامه‌ریزی کنید که نتواند آن انیمیشن را تماشا کند. اگر خودتان هم از محتوای آن کارتون اطلاع ندارید، سعی کنید طوری برنامه‌ریزی کنید که خودتان پیش از فرزندتان یک‌بار آن کارتون را تماشا کنید تا از مناسب بودن محتوای آن مطمئن باشید.
وقتی خودتان قبل از فرزندتان کارتون رو تماشا کنید، بهتر می‌توانید برای مدت زمان تماشای کارتون برنامه‌ریزی کنید. یعنی می‌توانید در طول روز یا هفته، به تعداد مناسب کارتون در اختیار فرزندتان قرار بدهید. شاید اوایل فرزندتان در مقابل برنامه‌ای که تعیین کردید، مقاومت کند اما اگر سر حرفتان بمانید بعد از مدت کوتاهی خودش با برنامه هماهنگ می‌شود. یک نکته مهم که نباید فراموش کرد این است که تهیه‌کنندگان به فکر تجارت و منفعت خود هستند و دولت‌ها نیز به فکر تأثیرگذاری روی کشورهای کمتر توسعه‌یافته، پس‌ازاین رو باید والدین توجه زیادی داشته باشند. بیشتر انیمیشن‌ها خارجی هستند و شاید مطابق فرهنگ و سبک زندگی ما نباشند، والدین بهتر است به محتوای انیمیشن‌ها و پیامی که در خود دارند دقت بیشتری کنند. و انیمیشن‌هایی که ارزش‌های انسان دوستانه و درست را نشان می‌دهند انتخاب کنند. با امید به روزهای روشن بر آنیم تا نسل پویاتر و با اندیشه بهتری را پرورش دهیم.
اگر دوست داشتید با جنبه‌های مثبت تکنولوژی در رابطه با کودکان آشنا شوید، مقاله فناوری‌های مفید برای کودکان را از دست ندهید!
لطفا هرگونه سوال یا نظری دارید در کامنت برای زیمگ مطرح کنید.
