وقتی «چگونه بهتر کتاب بخوانیم» را در گوگل جستجو می‌کنید، با فهرستی از مقالات پر از کلمات پرطمطراق درباره چارچوب‌های ذهنی، اصلاحات و نگرش‌های خواندن بمباران می‌شوید. پیدا کردن نکات مشخصی که افراد بتوانند آن را زود و ساده اعمال کنند، دشوار است.

بااین‌حال، یک تکنیک وجود دارد که هم ساده و هم مؤثر است: نقشه ذهنی. آموختن نقشه ذهنی هنگام مطالعه یکی از روش‌های موثر برای یادآوری چیزهایی است که خوانده‌ایم.

نقشه ذهنی چیست؟

نقشه ذهنی یک نمودار است، یک سازمان‌دهنده گرافیکی که به دانشجویان و به‌طور کلی مطالعه‌کنندگان کمک می‌کند آنچه را که می‌خوانند تجسم کنند و ارتباط بین بخش‌های اطلاعاتی را تشخیص دهند. در یک نقشه ذهنی کلاسیک، همیشه موضوع یا عنوان کتاب را می‌بینید که به‌طور برجسته در مرکز بوم نقشه قرار گرفته است، با تمام یادداشت‌ها، ایده‌ها و کلمات کلیدی که در یک ساختار درخشان در اطراف مرکز چیده شده‌اند.

نقشه ذهنی چگونه خواندن را بهبود می‌بخشد؟

فراگیران مدت‌هاست می‌دانند که یادداشت برداری حین مطالعه یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود درک مطلب است. با این حال، یادداشت‌های سنتی و خطی مؤثرترین قالب برای این کار نیستند.

این آزادی را به خود بدهید که نقشه‌های ذهنی خود را بسازید یا الگوهایتان را بر اساس نیازهایتان تغییر دهید.

نقشه‌های ذهنی خود را با دیگران به اشتراک بگذارید تا آن‌ها هم بتوانند برای بهبود آن‌ بازخورد ارائه دهید. با استفاده از نرم‌افزار نقشه‌برداری ذهنی مانند MindMeister، می‌توانید کل تاریخچه تغییر نقشه ذهنی را مرور کنید تا ببینید که چگونه تکامل یافته و درک آنها در طول کتاب چگونه تغییر کرده است.

نقشه ذهنی نهایی خود را به عنوان گزارش کتاب ارائه دهید و برای هر کتاب و هر مقاله‌ای که می‌خوانید، چنین نقشه ذهنی ایجاد کنند و همه نقشه‌ها را در یک پوشه مشخص که می‌توان به آن به عنوان مراجع برگشت، جمع آوری کنید.

فرآیند یادداشت برداری معمولا یکنواخت است و شما را به نوشتن جملات کاملی ترغیب می‌کنید که بی جهت وقت گیر است. در مقایسه با یادداشت‌های خطی، نقشه‌های ذهنی مزایای متعددی را ارائه می‌کنند که می‌تواند به مطالعه‌کنندگان در درک و حفظ اطلاعاتی که می‌خواند کمک کند. مثلاً:

نقشه ذهنی می‌تواند به خوانندگان در ساختار افکارشان کمک کند. مهم نیست که یک ایده یا موضوع بزرگ چقدر پیچیده است، نقشه ذهنی نظم را در هرج و مرج ایجاد می‌کند.

نقشه ذهنی یک نمای کلی واضح از یک موضوع ارائه می‌دهد و خوانندگان را قادر می‌سازد تا تصویر بزرگ‌تر را ببینند، ارتباطات را بیابند و سلسله‌مراتبی را بین تک تک اطلاعات وجود دارد،  شناسایی کنند.

نقشه برداری ذهنی حافظه را با استفاده از تعدادی محرک ذهنی مانند رنگ‌ها، تصاویر و ساختار دو بعدی تقویت کنید. از آنجایی که نقشه‌های ذهنی استفاده از کلمات کلیدی منفرد را به جای جملات کامل تشویق می‌کند، مطالعه کنندگان می‌توانند مفاهیم و ایده‌های اصلی را در یک نگاه مرور کنند.

برای شروع کار با نقشه ذهنی، می‌توانید الگوی زیر را انتخاب کنید:

۵ جنبه کلیدی نقشه ذهنی برای درک مطلب

در اینجا لیستی از اجزای اصلی نقشه ذهنی درک مطلب آمده است. هر یک از این مؤلفه‌ها به‌عنوان یک گره منشعب از مرکز زندگی می‌کنند و به دانش‌آموز شما بینش عمیق‌تری نسبت به مضامین ادبی، شخصیت‌ها و موارد دیگر می‌دهد.

۱٫ اطلاعات عمومی

در این بخش می‌توان برای جمع‌آوری اطلاعات نویسنده، دوره تاریخی زندگی او، سابقهٔ او و اینکه چگونه همه اینها ممکن است بر کتاب تأثیر بگذارند، استفاده می‌کرد. ارتباط بین زندگی نویسنده و بخش‌هایی از کتاب را می‌توان با فلش‌ها تجسم بخشید. فضای داستان نیز باید ثبت شود. بسته به کتاب، می‌توان یک نمای کلی از تمام فصل‌ها ارائه و برای هر فصل تنظیم کرد.

۲٫ شخصیت‌ها

درک متون داستانی عمدتاً به درک شخصیت‌ها مربوط می‌شود. آن‌ها به چه چیزی هدایت می‌شوند، به چه چیزی اهمیت می‌دهند و چگونه به یکدیگر ارتباط دارند. با استفاده از نقشه ذهنی، می‌توان روابط بین شخصیت‌ها را هم در سطح متعارف و هم در سطح ادبی (مثلاً مثل تشخیص قهرمان یا ضدقهرمان) تجسم بخشید.

۳٫ طرح

شما می‌توانید با ارائه یک چارچوب در الگوی نقشه ذهنی (به حباب‌های سبز رنگ بالا مراجعه کنید) به خودتان کمک کنید تا نقاط مهم را تشخیص بدهید.

۴٫ واژگان جدید

یک مانع بزرگ در درک مطلب، واژگان جدید است. برای اطمینان از اینکه همه کلمات جدید را فهمیده‌اید سعی کنید کلمات یا اصطلاحاتی را که نمی‌فهمید به نقشه ذهنی خود اضافه کنید، چه در یک شاخه واژگان جداگانه یا به عنوان بخشی از موضوع.موضوع، فصل و شاخه‌هایی که کلمات به آن مربوط می‌شوند.

۵٫ تم‌ها، انگیزه‌ها و نمادها

برای تجزیه و تحلیل ادبی پیشرفته‌تر، شاخه‌ای برای مضامین، انگیزه‌ها و نمادها ایجاد کنید و تعاریفی از هر کدام اضافه کنید تا به بتوانید بعدا به یاد بیاورید هر اصطلاح چه معنایی دارد.

مجموع این کارها اگر به یک عادت مناسب برای شما تبدیل شود، تجربه متفاوتی از کتاب خواندن برای شما رقم خواهد زد و هر زمان که لازم باشد می‌توانید به آن‌ها برگردید و همه اطلاعات خود را به سرعت و به بهترین شکل بازیابی کنید.

اگر در این زمینه مایل به کسب اطلاعات بیشتری هستید، مقاله چهار نکته برای بهتر خواندن را از دست ندهید!